Şehirler arası otobüs firmalarını, sırtında ağır bir yük olan Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nden geçme zorunluluğu nedeniyle zor günler yaşıyor. 2019’da otobüsçüye bu ağır maliyet yükleyen 3’üncü köprü zorunluluğu ile ilgili bir çözüme ulaşmak umuduyla TOBB Karayolu Yolcu Taşımacılığı Sektör Meclisi bir rapor hazırladı. Raporda da 3. köprü’nün ağır maliyeti gözler önüne serildi. Ben de raporu sizinle paylaşmak istedim. Bu raporu sadece burada okuyabileceğinizi de belirtmek isterim.
Sözü edilen meclisin başkanı Mustafa Yıldırım’ın benimle paylaştığı rapora göre;
- İstanbul Avrupa yakasındaki 15 Temmuz Demokrasi Otogarından günlük ortalama 1250 otobüs çıkış ve 1250 otobüs giriş yapmaktadır. Bu otobüslerin 900 tanesi Anadolu istikametine 350 tanesi Trakya istikametine yapılmaktadır.
- Otobüslerin YSS köprüsünü kullanmaları neticesinde geliş ve gidişlerde toplam70 km fazla yol yapmakta ve bu ek mesafe nedeniyle 21 litre sefer başına litre fazla yakıt yakılmaktadır. Yıllık bazda 6.898.500 litre akaryakıt boşa harcanmakta ve çevre kirliliği yaratmaktadır.
- Ortalama hız ile yolcu başı 1 saat zaman kaybı yaşanmakta, bu durum diğer köprüleri kullanma hakkı olan belgesiz korsan ve kayıt dışı taşımacılığa davetiye çıkarmaktadır.
- Yıllık ortalama her seferde 22 kişi olduğu varsayılırsa 14.454.000 saat iş gücü kaybı yaşanmaktadır.
Bu hesaba göre; Uzun yol araçlarında
Akaryakıt farkı 365 x 21 litre x 5.60 ₺ = 42.500₺
Köprü ve otoyol farkı 104 ₺x 365. = 37.960 ₺
Amortisman lastik vs = 20.000 ₺ olmak üzere araç başına ek maliyet 100.460 ₺ olarak gerçekleşmektedir. Kısa mesafelerde ise araç başı 100.460 x2. =200.920 ₺ fazla para harcanmaktadır.
Ayrıca Osmangazi köprüsü geçiş ücretleri son 1 yılda tek dingilli otobüsler için tek istikamette 105 ₺ den 221 ₺ olmuş, çift dingilli otobüsler için 155 ₺ iken 280 ₺ olmuştur. Bu maliyetleri karşılayamayan otobüslerin çoğunluğu feribot seferlerini kullanarak yolculara zaman kaybettirmekte, ülke insanına hizmet için yapılan bu eserler amacına ulaşamamaktadır.
YSS köprüsü otobüs başına yıllık ortalama 140.000 ₺ maliyet getiren bu karar, özellikle İzmit, Adapazarı, Bursa gibi kısa mesafelerde caydırıcı etki yapıp, kayıt dışı ve korsan taşımacılığa davetiye çıkarmakta, ulaşım ekonomisini, ulaşım konforunu ve ulaşım güvenliğinide tehdit etmektedir.
Yukarıdaki rakamlardan da anlaşılacağı gibi yeni yapılan otoyol ve köprü ücretlerine % 100 üzerinde zam yapılmış ve şefe başı maliyetler iki köprüyü kullanmak zorunda kalan otobüslere yıllık YSS Köprüsü 140.000 ₺ + OSMANGAZİ Köprüsü 200.000 ₺ toplam yıllık 340.000 ₺ maliyet getirmektedir.
ÇÖZÜM ÖNERİSİ: 2’DEN GEÇELİM 3’Ü ÖDEYELİM
D1 ve B1 yetki belgeli Taşımacılar olarak YSS köprüsüne ödediğimiz bedeli FSM köprüsüne ödeyerek yolcularımıza zaman kazandırmak ve 70 km’de harcadığımız 21 litre akaryakıt tasarrufu yaparak ülke ekonomisine ve Çevreye aynı oranda katkı sağlayarak yolcularımızın iş gücü kayıplarını önlemek, aynı şekilde Osman Gazi köprüsü geçiş ücretlerinin makul bir ölçüye çekilerek yolcularımızın zaman ve ekonomik kayıplarını önlemek istiyoruz.
Son yıllarda Ulaştırma altyapılarında önemli yatırımlar yapılmış ve önemli eserler kazanılmıştır. Bu eserlerin finansmanı sayı garantili geçişler karşılığında geçen araçlar ve devlet bütçesinden karşılanmaktadır. Eski otoyol ve köprülerin finasman sorunu olmayıp geçiş ücretleri yenilere göre çok düşüktür, geçiş sayıları yenilere göre çok yüksektir. Kullananlar için aynı yararı sağlayan otoyol köprü ve tünel geçişlerinde eskilerin çok ucuz, yenilerin çok pahalı olması yenilerin cazibesini ortadan kaldırmakta ve geçiş sayılarının artışını engellemektedir. Bu nedenle eski yeni ayrımı yapılmaksızın geçiş ücretlerinde adil bir denge sağlanmalı yenilerin kullanımı cazip hale getirilmelidir.
GSÜ İletişim Fakültesi öğrencisi, GAZETECİ.